ORANJESTAD (AAN): Entrante awe Diamars 17 di Maart 2020, frontera di Aruba ta wordo cera pa tur hende stranhero cu kier drenta e isla. Solamente Arubianonan biba den exterior so por yega Aruba y drenta via Aeropuerto.
E ta un realidad amargo cu tardi of trempan mester a wordo tuma. Awor por mira cu ta masha hopi pais mas den Caribe, den Centro America, y tambe na Sur America a cera nan frontera. Algun di nan a bay mas severo aun, introduciendo lockdown y tin biaha combina cu Toque de Queda, manera Puerto Rico.
  ENTRADA TA CAY AWE:
Taxistanan di siman pasa caba indica cu nan trabao a cay drasticamente. Taxistanan ya no tabata âceraâ nan dia mas.
Y for di awe Diamars 17 di Maart en adelante, e âbolo di turismoâ lo bay consisti di djis algun pida garnachi. Esaki ta afecta tur Taxi, Tour Company, tur compania cu ta duna servicio directo na Hotel y Turistanan, incluyendo diferente Restaurant, Waiternan, Bellboys, Watersports, companianan di Car Rentals, y doñonan di Souvernir Shops, doño di negoshinan cu ta ofrece cuminda y bebida na lugarnan turistico, y tambe doño di diferente Boutique Hotels, Airbnb, y Apartamentonan cu ta huur cu turista.
E ta algo cu ta pasando na tur otro isla den Caribe. Siman pasa caba a anuncia cu Jamaica su turismo a cay cu 40%. Pa e siman aki e cifra ey lo bay ta mucho mas halto.
  GOLPI DURO:
Coronavirus a primi brake masha mahos mes pa e industria di Taxi na Aruba. Chauffeurnan ta sufriendo di un caida radical di turista cu tin miedo di bay den lugarnan publico pa no haya e malesa. Nan ta trahando oranan mas largo aworaki, pero hayando ainda menos placa. Placa simplemente no ta drenta.
Un trahador di Watersport a indica cu e tin tres yiu pa cria, y e ta mirando caba cu pa awor e lo ta kedando sin placa. Fuera di esey e tin areglo cu DIMP pa paga belasting atrasa, y tur esey ta bay cay masha duro mes riba dje. E ta pensando di bay busca un otro trabao, pero pa aworaki e no sa kico pa haci.
Algun Waiter a haya tende di siman pasa caba cu kizas lo bay tin algun di nan cu den dianan venidero lo no mester presenta mas, debi cu ta bay reduci e personal. Pero nan gasto di pago di auto, gasto di huur apartamento, etc., tur esey lo sigui conta.
Pesey mes riba Dialuna, DIARIO a publica con Gobierno di Italia a tuma paso pa yuda ciudadanonan cu ta perde trabao, y ta congela pago di Hipotheek, y tambe pago di cualkier tipo di Impuesto pa un periodo di 18 luna largo.
E Waiter a traha Diasabra cu a pasa, y despues di 3 ora laborando, ta solamente $10 extra di Tips e tabatin den su saco. Esaki ta algo cu hamas lo socede riba un Diasabra anochi den Restaurant area di Hotelnan. E ta sinti cu su trabao ta core hopi peligro, y e lo bay ta aki algun dia sin empleo.
  HALA FAHA MARA:
Ora cu bo cera frontera, esey nifica cu turistanan lo no yega. Hotelnan lo ta bashi, y e Arubianonan laborando den e industria aki lo tin di bay check con nan ta sobrevivi luna di Maart y luna di April.
Un trahador di un compania cu ta bende Souvenir T-Shirts, a splica cu ya caba na su cas, su famia a cuminza reduci cumpramento di cuminda, buscando cosnan mas basico pa cushina y come. Nan a hasta stop di cumpra detergente pa laba paña.
No tin cifra disponible, pero un conocido Taxista a indica na DIARIO cu e ta sospecha cu entrante Diamars, Diaranson, y Diahuebs bay en adelante, e cantidad di trabao lo bay cay cu entre 40 pa 60%. Esey ta bin cu ademas cu lo por tin un man yen di turista na Aruba, ta masha poco lo tribi di sali bay riba caya y busca Taxi pa bay un restaurant. E menaza di virus di Covid-19 ta hopi na mente di tur hende.
A nota cu tin algun Restaurant cu a cuminza ofrece cuminda na un descuento, pa asina localnan por bay busca Take-Away pa hiba cas. Pero e descuentonan superficial di apenas 20% no ta atrae hende, como cu pueblo tambe ta wantando nan cartera duro.
Loke tin di corda tambe, cu e trahadornan aki cu keto bay ta labora pa asina yuda e poco turistanan cu si tey ainda, cu e menaza di e virus ta algo real. E Waiter, e Taxista, e Bendedor den Tienda tin di biba cu e temor cu nan ta expone nan mes na e virus, mientras cu nan ta sigui busca forma pa gana nan pan di cada dia.
E siman aki mes un ciudadano a bin cu e siguiente recomendacion riba social media pa yuda tur esnan cu ta core peligro di perde entrada. Que hubo e restaurantnan cu ta luchando pa sobrevivi, nan uni cu algun Taxista cu ta bay di acuerdo pa transporta cuminda for di Restaurant te na adres di cas di e clientenan. Di e forma ey, cliente ta keda contento, e taxista lo haya un cachi-cachi, y e restaurant tambe lo keda na bida.
E idea ey ta algo radical, pero djis pensa cu e Crisis Mundial di Coronavirus tambe ta un âforce majeureâ nunca antes bisto.